Pitru Paksha 2022 આજથી પિતૃ પક્ષનો પ્રારંભ થયો છે. આ વખતે પિતૃ પક્ષ અથવા મહાલય 10 સપ્ટેમ્બરથી 25 સપ્ટેમ્બર સુધી હાજર રહેશે. હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, પિતૃ પક્ષ ભાદ્રપદ મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે શરૂ થાય છે અને અશ્વિન મહિનાની અમાવાસ્યાના દિવસે સમાપ્ત થાય છે.
પિતૃ પક્ષમાં રાખો આ સાવધાની
જે લોકો પિતૃપક્ષમાં પિતૃઓની પ્રસન્નતા માટે શ્રાદ્ધ વિધિ કરે છે, તેમણે આ સમયગાળા દરમિયાન તેમના વાળ અને દાઢી ન કાપવા જોઈએ. તેમજ આ દિવસોમાં ઘરમાં સાત્વિક ભોજન જ બનાવવું જોઈ. તામસિક ખોરાક ટાળવો જોઈએ. જો પૂર્વજોની મૃત્યુ તિથિ યાદ હોય તો તિથિ પ્રમાણે પિંડદાન કરવું શ્રેષ્ઠ છે.
સૌ પહેલા કરો આ કામ
શાસ્ત્રો અનુસાર પિંડ દાન અને બ્રાહ્મણ ભોજન અર્પણ કર્યા પછી પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ કરવું જોઈએ. શ્રાદ્ધમાં બ્રાહ્મણોને આદરપૂર્વક બોલાવવા જોઈએ અને તેમના પગ ઘોવડાવીને આસન પર બેસાડવા જોઈએ. બ્રાહ્મણ ભોજનની સાથે પંચબલી ભોજનનું પણ વિશેષ મહત્વ છે.
આ રીતે કરો તર્પણ (Tarpan Vidhi)
શાસ્ત્રો અનુસાર પિંડ દાન અને બ્રાહ્મણ ભોજન અર્પણ કર્યા પછી પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ કરવું જોઈએ. શ્રાદ્ધમાં બ્રાહ્મણોને આદરપૂર્વક બોલાવવા જોઈએ અને પગ ધોઈને આસન પર બેસવા જોઈએ. બ્રાહ્મણ ભોજનની સાથે પંચબલી ભોજનનું પણ વિશેષ મહત્વ છે. પૂર્વજોને પંચબલી ભોજન કરવાનો અર્થ છે તેમને પાણી આપવું. પૂર્વજોનું સ્મરણ કરીને હાથમાં જળ, કુશ, અક્ષત, ફૂલ અને કાળા તલ લઈને તેમને આમંત્રિત કરો. આ પછી, તેમનું નામ લીધા પછી, અંજલિનું પાણી 5-7 અથવા 11 વાર પૃથ્વી પર છોડો. કાગડાને પૂર્વજોનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. પિતૃ પક્ષ દરમિયાન કાગડાને ભોજન કરાવવું જોઈએ.
આ રીતે કરો પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ
પૂર્ણિમાના દિવસે સવારે સ્નાન કર્યા પછી ભોજન બનાવવું. ભોજનને પાંચ ભાગમાં વહેંચો અને બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવો. શ્રાદ્ધના દિવસે બ્રાહ્મણ પર્વ પહેલા પંચબલી ભોગ ચઢાવવા જરૂરી છે. નહિંતર, શ્રાદ્ધ પૂર્ણ માનવામાં આવતું નથી. પંચબલી ભોગમાં ગાય, કૂતરો, કાગડો, કીડી અને દેવો આવે છે. બ્રાહ્મણોને અર્પણ કર્યા પછી જ ભોગ ચઢાવવામાં આવે છે. તેમને દાન અને દક્ષિણા આપ્યા પછી, તેમને સન્માન સાથે વિદાય આપો. આમ કરવાથી પણ શ્રાદ્ધ કર્મ સિદ્ધ થવાની માન્યતા છે.
પિતૃ પક્ષનું મહત્વ
હિંદુ ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, આ પિતૃ પક્ષ, જે 16 દિવસ સુધી ચાલે છે, તે સંપૂર્ણપણે આપણા પૂર્વજોને સમર્પિત છે. આ દરમિયાન અમે તેમની આત્માની શાંતિ માટે શ્રાદ્ધ, તર્પણ, પિંડ દાન, પૂજા વગેરે કરીએ છીએ. આ દરમિયાન, ખાસ કરીને કાગડાઓને ખવડાવવામાં આવે છે કારણ કે એવું માનવામાં આવે છે કે કાગડા દ્વારા ખોરાક પૂર્વજો સુધી પહોંચે છે.
પિતૃ પક્ષ તર્પણ પદ્ધતિ
પિતૃપક્ષ દરમિયાન દરરોજ પિતૃઓનું તર્પણ કરવું જોઈએ. તર્પણ માટે તમારે કુશ, અક્ષત, જવ અને કાળા તલનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. તર્પણ કર્યા પછી, પિતૃઓને પ્રાર્થના કરો અને ભૂલો માટે ક્ષમા માગો.
પિતૃ પક્ષ 2022માં શ્રાદ્ધની તારીખો
10મી સપ્ટેમ્બર પૂર્ણિમાનું શ્રાદ્ધ
11 સપ્ટેમ્બર પ્રતિપદા શ્રાદ્ધ
12મી સપ્ટેમ્બર દ્વિતિયાનું શ્રાદ્ધ
12 સપ્ટેમ્બર તૃતીયા શ્રાદ્ધ
13 સપ્ટેમ્બર ચતુર્થીનું શ્રાદ્ધ
14 સપ્ટેમ્બર પંચમી શ્રાદ્ધ
15 સપ્ટેમ્બરનું શ્રાદ્ધ
16 સપ્ટેમ્બર સપ્તમી શ્રાદ્ધ
18 સપ્ટેમ્બર અષ્ટમી શ્રાદ્ધ
19 સપ્ટેમ્બર નવમી શ્રાદ્ધ
20 સપ્ટેમ્બરે દશમીનું શ્રાદ્ધ
21 સપ્ટેમ્બર એકાદશીનું શ્રાદ્ધ
22 સપ્ટેમ્બર દ્વાદશી/સંન્યાસીઓનું શ્રાદ્ધ
23 સપ્ટેમ્બર ત્રયોદશી શ્રાદ્ધ
24 સપ્ટેમ્બર ચતુર્દશી શ્રાદ્ધ
25 સપ્ટેમ્બરે અમાવસ્યા શ્રાદ્ધ
