One Nation One Election - કેવી રીતે થશે લાગૂ, કેટલો લાગશે સમય, શુ થશે ફાયદો ? જાણો બધુ
એક દેશ એક ચૂંટણી બિલ મંગળવારે સંસદમાં રજુ કરી દેવામાં આવ્યુ છે. મોદી સરકારે કેબિનેટ બેઠકમાં આ બીલને મંજુરી આપી દીધી હતી અને ત્યારબાદ બિલ સંસદમાં રજુ થયુ. કેન્દ્રની મોદી સરકાર આ બિલને મંજુરી અપાવવાના બધા પ્રયાસ કરશે. આ બીલને હવે જેપીસીને મોકલવામાં આવશે. આ બિલ પર સહમતિ બની જવાથી દેશભરમાં લોકસભા અને વિધાનસભા ચૂંટણી એકસાથે થઈ શકશે. તેનાથી ચૂંટણી ખર્ચ અને પ્રશાસનિક બોજ ઓછો થઈ જશે જે દેશહિતમાં રહ્શે. લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી જુદા જુદા સમય પર થાય છે. જેમા અનેક પ્રકારના પડકારો સામે આવે છે. જો ચૂંટણી એક સાથે થશે તો ચૂંટણી ખર્ચ એક જ વાર થશે જેનાથી પૈસા બચશે અને સાથે જ સમય પણ ઘણો બચશે. લોકોને ફાયદો થશે દેશને ફાયદો થશે.
આ માર્ગ સહેલો નથી
વન નેશન વન ઈલેક્શન બિલનો સૌથી મોટો પડકાર એ છે કે જો આ બિલ સંસદમાં પસાર થઈ જાય અને કાયદો પણ બની જાય તો તેને લાગૂ થવામાં ઓછામાં ઓછા 10 વર્ષ લાગશે. આ કાયદો બનવાના માર્ગમાં સૌથી મોટી અડચણ એ હોઈ શકે છે કે સંસદમાં આ ખરડો પસાર કરવા માટે સરકારે બંને ગૃહોમાં બે તૃતિયાંશ બહુમતી મેળવવી પડશે અને આ ઉપરાંત તેને ઓછામાં ઓછી વિધાનસભાની મંજૂરી લેવી પડશે. 15 રાજ્યો. મંજૂરી મળ્યા બાદ રાષ્ટ્રપતિની સહીથી આ કાયદો બનાવવામાં આવશે અને તેનો અમલ કરવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં ઘણો સમય લાગશે
એકવાર કાયદો બની ગયા પછી પણ તેને અમલમાં લાવવા માટે ઘણા તબક્કાઓ લાગશે. જેમ કે ચૂંટણી પંચને વધુ સંખ્યામાં EVM અને VVPAT ની જરૂર પડશે, જેના ઉત્પાદન અને પરીક્ષણમાં સમય લાગશે.
કેવી રીતે થશે તેનો અમલ, કેટલો સમય લાગશે
આ વિધેયક રજૂ થયા બાદ તેને લાગુ કરવા માટે સૌ પ્રથમ બંધારણીય સુધારો જરૂરી છે. આ હેઠળ, પાંચ મુખ્ય લેખો - કલમ 83, 85, 172, 174 અને 356 માં ફેરફારો કરવા પડશે. બંધારણના આ કલમો લોકસભા અને વિધાનસભાઓના કાર્યકાળ, વિસર્જનના અધિકાર અને રાષ્ટ્રપતિ શાસન સાથે સંબંધિત છે.
જો આ બિલ કોઈપણ ફેરફાર વિના પસાર થઈ જાય તો પણ તેના સંપૂર્ણ અમલીકરણમાં 10 વર્ષનો સમય લાગી શકે છે. આ કારણ છે કે વર્તમાન લોકસભાનો કાર્યકાળ 2029માં સમાપ્ત થશે, અને ત્યારબાદ ચૂંટાયેલી લોકસભાની પ્રથમ બેઠક દરમિયાન આની સૂચના આપવામાં આવશે. તેથી આ કિસ્સામાં તે 10 વર્ષ લેશે. ચૂંટણી પંચના જણાવ્યા અનુસાર, એક સાથે ચૂંટણી યોજવા માટે જરૂરી EVM અને અન્ય સંસાધનોની વ્યવસ્થા કરવામાં ઓછામાં ઓછા ત્રણ વર્ષનો સમય લાગશે. જો ઉતાવળમાં પગલાં લેવામાં આવે તો, તકનીકી અને વહીવટી ક્ષતિઓ થઈ શકે છે.
ઉતાવળમાં વન નેશન વન ઇલેક્શન લાગુ કરવું શક્ય નહી
ચૂંટણી પંચનું કહેવું છે કે ભારત જેવા મોટા લોકતાંત્રિક દેશમાં એક સાથે ચૂંટણી કરાવવા માટે સઘન આયોજન અને તૈયારીની જરૂર પડશે. ચૂંટણી પંચે સૂચન કર્યું હતું કે ઉતાવળમાં વન નેશન વન ઇલેક્શન લાગુ કરવું શક્ય નથી. EVM મેન્યુફેક્ચરિંગ કંપનીઓએ આ પ્રક્રિયા માટે મોટી માત્રામાં ઉત્પાદન કરવાની ક્ષમતા વિકસાવવી પડશે, જે હાલમાં મર્યાદિત છે.
પક્ષ વિપક્ષની વાત
ભાજપાએ વન નેશન વન ઈલેક્શનને લોકતંત્રને મજબૂતે આપનારુ પગલુ બતાવ્યુ છે તો બીજી બાજુ કોંગ્રેસે આનો વિરોધ કરતા તેને લોકતાંત્રિક મૂલ્યો વિરુદ્ધ બતાવ્યુ છે. કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખરગે એ કહ્યુ લોકતંત્રમાં ચૂંટણીની જરૂરિયાત સમય સાથે બદલાતી રહે છે. તેને એક સાથે સમેટવી વ્યવ્હારિક નથી. આવામાં સરકાર માટે આ બિલ રજુ કરવુ અને તેને બિલ નુ પ્રારૂપ આપવામાં ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
